Faktem jest, że wprowadzenie 28 kwietnia 2023 roku, nowelizacji ustawy o charakterystyce energetycznej, nałożył na właścicieli lub zarządców budynków oraz części budynków (mieszkań, usług), kosztowny obowiązek zapewnienia sporządzenia świadectw charakterystyki energetycznej.
A jak wygląda sytuacja w przypadku zabytków? Czy również ten obowiązek ma zastosowanie? – o tym w poniższym artykule.
1. Zabytek a świadectwo energetyczne
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 497, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, właściciel lub zarządca budynku lub części budynku lub osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub osoba, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego zapewnia sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku lub części budynku (lokalu):
- zbywanego na podstawie umowy sprzedaży;
- zbywanego na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- wynajmowanego.
Zatem obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej odnośnie do istniejącego budynku lub części budynku będzie istniał w przypadku sprzedaży lub najmu budynku lub części budynku (lokalu).
Natomiast w myśl art. 3 ust. 4 ustawy, z powyższego obowiązku zwolnione są m.in.
- budynki podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
- wpisane do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków
Na pierwszy rzut oka wydaje się proste, budynki wpisane do rejestru zabytków świadectwa charakterystyki energetycznej mieć nie muszą. Wszystko jasne, precyzyjne, ale po bliższym przyjrzeniu się sprawie, już takie klarowne nie jest
Dlaczego? Ponieważ ustawa nie precyzuje, dokładnie czy zwolnienia dotyczą wszystkich budynków zlokalizowanych na obszarze objętych ochroną zabytków. Ministerstwo Rozwoju i Technologii podkreśla, że nie dotyczy to nowych budynków położonych w strefach ochrony konserwatorskiej lub objętych ochroną jako układ urbanistyczny lub ruralistyczny.
Tylko co oznacza “nowy budynek” w przepisach nie wyjaśniono, ponieważ definicja zabytku nie jest jednoznaczna z latami danego budynku.
Mimo to dla nowego budynku lub jego części (oczywiście nie zabytkowej) koniecznym jest sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej a który jest położony w strefie ochrony konserwatorskiej.
W tym miejscu można pokusić się o wyjaśnienie obszaru układu historycznego lub urbanistycznego, które jako nieruchome zabytki stanowią przedmiot wpisu do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków. Nie są to budynki , ale cechy przestrzeni jak zagospodarowanie, wygląd zewnętrzny zabudów i styl.
Patrząc na to w ten sposób, świadectwo charakterystyki energetycznej budynku zanjdującego się na takim obszarze, zabytkowego jest wymagane.
2. Świadectwo charakterystyki energetycznej mieszkań w budynkach zabytkowych
Wiemy już jak przedstawia się sytuacja jeżeli chodzi o świadectwo charakterystyki energetycznej budynku zabytkowego.
Jak zatem jest z mieszkaniami znajdującymi się w budynkach zabytkowych?
Mieszkania czy pomieszczenia usługowe w budynkach wpisanych do rejestru zabytków, lub do gminnej ewidencji zabytków i podlegających ochronie zabytków, jako integralna część budynków powinna podlegać tym samym przepisom, co te budynki.
I jest to dobra wiadomość dla właścicieli lub zarządców tych mieszkań. Mogą z powodzeniem skorzystać ze zwolnienia zlecenie wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej dla swoich nieruchomości.
Mimo to, warto się zastanowić czy takie podejście jest słuszne.
Świadectwo charakterystyki energetycznej ma na celu informowanie potencjalnego nabywcę lub najemcę o kosztach energii potrzebnej na użytkowanie lokalu.
W tym wypadku, mieszkania posiadające świadectw charakterystyki energetycznej będą na pewno bardziej atrakcyjne dla nabywcy lub najemcy. Będzie mógł on oszacować koszty i podjąć na tej podstawie decyzję o ewentualnym zakupie lub wynajmie.
Będąc w odwrotnej sytuacji na pewno chcielibyśmy być świadomi kosztów energii, jakie byśmy musieli ponieść w przypadku zakupu czy wynajmu. Może nawet zrezygnowalibyśmy z oferty, gdybyśmy takich informacji nie otrzymali.
